75 năm Ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc (11/6/1948 - 11/6/2023)
75 năm Ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu
gọi thi đua ái quốc (11/6/1948 - 11/6/2023)
Cách mạng tháng Tám thành công, ba năm sau, trong bộn
bề công việc, giữa lúc cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đang ở vào giai
đoạn gay go, quyết liệt, nhưng Bác Hồ vẫn luôn dành thời gian quý hiếm của mình
để nghĩ về vấn đề thi đua. Ngày 11/6/1948, Người đã viết "Lời kêu gọi thi
đua ái quốc". Đó là sự tổng kết thực tiễn sâu sắc và đồng thời nêu ra
những yêu cầu quan trọng, cấp thiết đối với phong trào cách mạng nước ta.
Sau chiến thắng
Việt Bắc- Thu Đông năm 1947, trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn gian khổ của cuộc
kháng chiến, kiến quốc, để động viên đồng bào, chiến sỹ cả nước phát huy truyền
thống yêu nước, ý chí tự lực, tự cường, lòng tự hào, tự tôn dân tộc vượt qua
mọi hy sinh, gian khổ hoàn thành thắng lợi sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống
nhất đất nước mà trước mắt là giải phóng nhiệm vụ cấp bách của dân tộc nhằm
chống giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm, theo sáng kiến của Chủ tịch Hồ Chí
Minh, ngày 27/3/1948, Ban Chấp hành Trung ương Đảng ra Chỉ thị về việc đẩy mạnh
phong trào thi đua ái quốc để động viên mọi lực lượng phục vụ công cuộc kháng
chiến và kiến quốc. Chỉ thị vạch rõ "mục đích thi đua ái quốc là làm sao
cho kháng chiến mau thắng lợi, kiến quốc mau thành công". Tiếp theo chỉ
thị này, ngày 1/5/1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết Lời kêu gọi toàn quốc thi
đua yêu nước, toàn văn như sau:
"Cùng toàn
thể đồng bào yêu quý,
Nước ta kinh tế
lạc hậu, nhưng lòng yêu nước và chí quật cường chẳng kém ai.
Nay muốn độc
lập, tự túc, đi kịp người ta, thì chúng ta phải đi mau.
Vì vậy, sĩ,
nông, công, thương, binh, gái, trai, già trẻ, toàn thể quốc dân ta, vô luận ở
địa vị nào, làm công việc gì, phải ra sức tham gia cuộc thi đua yêu nước, tức
là tăng gia sản xuất.
Như thế thì:
Kháng chiến
nhất định thắng lợi,
Kiến quốc nhất
định thành công".
Để triển khai
một cách sâu rộng Chỉ thị của Trung ương Đảng về phong trào thi đua ái quốc và
chuẩn bị Ngày Toàn quốc kháng chiến, ngày 11/6/1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra
Lời kêu gọi Thi đua ái quốc, chính thức phát động cuộc vận động thi đua ái
quốc. Lời kêu gọi Thi đua ái quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh được đăng trên báo
Cứu quốc số 968, ngày 24/6/1948, toàn văn như sau:
"Mục đích
thi đua ái quốc là:
Diệt giặc đói,
Diệt giặc dốt,
Diệt giặc ngoại
xâm.
Cách làm là:
Dựa vào:
Lực lượng của
dân.
Tinh thần của
dân, để gây:
Hạnh phúc cho
dân.
Vì bổn phận của
người dân Việt Nam, bất kỳ sĩ, nông, công, thương, binh, bất kỳ làm việc gì, đều
cần phải thi đua nhau:
Làm cho mau,
Làm cho nhiều.
Mỗi người dân
Việt Nam, bất kỳ già trẻ, gái trai, bất kỳ giàu, nghèo, lớn, nhỏ, đều cần phải
trở nên một chiến sỹ tranh đấu trên mặt trận: quân sự, kinh tế, chính trị, văn
hóa, thực hiện một khẩu hiệu:
Toàn dân kháng
chiến,
Toàn diện kháng
chiến.
Trong thi đua
ái quốc, chúng ta:
Vừa kháng
chiến,
Vừa kiến quốc.
Kết quả đầu
tiên của thi đua ái quốc sẽ là:
Toàn dân đủ ăn
đủ mặc,
Toàn dân biết
đọc, biết viết,
Toàn bộ đội đầy
đủ lương thực, khí giới, để diệt ngoại xâm.
Toàn quốc sẽ
thống nhất độc lập hoàn toàn.
Thế là chúng ta
thực hiện:
Ba chủ nghĩa mà
nhà đại cách mạng Tôn Văn đã nêu ra.
Để đi đến kết
quả tốt đẹp đó, tôi xin:
Các cụ phụ lão
thi đua đốc thúc con cháu hăng hái tham gia công việc,
Các cháu nhi
đồng thi đua học hành và giúp việc người lớn,
Đồng bào phú
hào thi đua mở mang doanh nghiệp,
Đồng bào công
nông thi đua sản xuất,
Đồng bào trí
thức và chuyên môn thi đua sáng tác và phát minh,
Nhân viên chính
phủ thi đua tận tụy làm việc, phụng sự nhân dân,
Bộ đội và dân
quân thi đua giết cho nhiều giặc, đoạt cho nhiều súng.
Nói tóm lại, ai
cũng thi đua, ai cũng tham gia kháng chiến và kiến quốc. Phong trào sôi nổi.
Thi đua ái quốc
sẽ ăn sâu, lan rộng khắp về mọi mặt và mọi tầng lớp nhân dân, và sẽ giúp chúng
ta dẹp tan mọi nỗi khó khăn và mọi âm mưu của địch để đi đến thắng lợi cuối
cùng.
Với tinh thần
quật cường và lực lượng vô tận của dân tộc, với lòng yêu nước và chí kiên quyết
của nhân dân và quân đội ta, chúng ta có thể thắng lợi, chúng ta nhất định
thắng lợi.
Hỡi toàn thể
đồng bào,
Hỡi toàn thể
chiến sỹ
Tiến lên!"
Trong một phiên
họp Hội đồng Chính phủ vào tháng 10/1948, tức vào khoảng sau hơn 4 tháng khi
Bác của chúng ta viết "Lời kêu gọi thi đua ái quốc", Bác Hồ của chúng
ta đã từng nói rằng: "...Trong cuộc vận động thi đua phải tránh xu hướng
"bàn giấy", "công chức hoá", cần phải có sự phối hợp thống
nhất trong chương trình thi đua thì thi đua mới có kết quả". Vấn đề thi
đua cũng được Bác Hồ coi trọng trong những thời gian cụ thể. Khi đất nước đang
trong cơn đau của nạn đói, nạn dốt, nạn ngoại xâm, Người viết thư khuyên đồng
bào nên tiếp tục phát triển chí khí xung phong trong phong trào thi đua ái quốc
để: "diệt giặc đói, diệt giặc dốt, diệt giặc ngoại xâm". Những ngày
đón Tết, vui xuân, Người vẫn không quên nhắc nhở mọi người, mọi ngành, mọi cấp
phải ra sức thi đua với nhau, bởi "Người người thi đua, Ngành ngành thi
đua, Ngày ngày thi đua" thì "Ta nhất định thắng, địch nhất định
thua". Với Bác Hồ, công tác thi đua không chỉ có "phát" mà nhất
thiết phải "động", phải liên tục, nhất là những năm "ta vừa
kháng chiến vừa thi đua ái quốc". Tổng kết một năm thực hiện phong trào,
Người phấn khởi nói: "Cuộc thi đua nhằm 3 mục đích: diệt giặc đói, diệt
giặc dốt, diệt giặc ngoại xâm. Mặc dù thiếu phương tiện, thiếu kinh nghiệm và
bị giặc Pháp tìm mọi cách để phá hoại, ta vẫn thu được nhiều kết quả tốt đẹp
sau một năm thi đua". Điều đáng chú ý là sau khi tổng kết, Bác Hồ lại nêu
lên những vấn đề thi đua nối tiếp rất thực, cụ thể như: "Các cụ, các bà thì
thi đua tham gia Hội mẹ chiến sĩ... Các cháu thiếu niên thì thi đua tòng quân.
Cán bộ trong cơ quan thì thi đua sửa đổi cách làm việc cho hợp lý hơn. Các cháu
nhi đồng thì thi đua học tập và giúp mọi người công việc...Mọi người đều thi
đua, mọi việc đều có thi đua". Người cũng chỉ ra những khuyết điểm mà cho
đến bây giờ vẫn còn nguyên giá trị thực tiễn và mang tính thời sự. Người nói:
"Có nhiều nơi nhân dân mà trước hết là cán bộ chưa hiểu thật rõ ràng ý
nghĩa của cuộc thi đua ái quốc...Tưởng lầm rằng thi đua là một việc khác với
những việc hàng ngày. Thật ra công việc hàng ngày chính là nền tảng thi
đua". Và Người lấy ví dụ: "Từ trước tới giờ, ta vẫn ăn vẫn mặc, vẫn
ở. Nay ta thi đua ăn, ở, mặc cho sạch, cho hợp vệ sinh, cho khỏi ốm đau. Xưa
nay ta vẫn làm ruộng. Nay ta thi đua làm đất ruộng cho tốt hơn, sản xuất nhiều
hơn. Mọi việc đều thi đua như vậy". Đặc biệt, Người chỉ rõ rằng, thi đua
không phải là nhất thời mà phải là trường kỳ, thi đua phải sát với hoàn cảnh,
sát với địa phương, không đặt kế hoạch to quá rồi làm không nổi, hoặc lúc đầu
thì ồ ạt, ít lâu sau thì đuối sức. Có nơi các đoàn thể, các ngành kế hoạch
không ăn khớp với nhau thành thử "trống đánh xuôi, kèn thổi ngược",
hoặc không đúc rút kinh nghiệm để học cái hay, tránh cái dở. Người khẳng định:
"Thi đua là phải toàn dân, toàn diện. Trong cái việc thi đua ái quốc, cần
phải nêu rõ tinh thần cần, kiệm, liêm, chính...".
Cho đến nay
những lời dạy của Bác Hồ về vấn đề thi đua đến nay vẫn còn mang nhiều ý nghĩa
về giá trị thực tiễn sâu sắc. Đặc biệt trong công cuộc đổi mới và phát triển
trong xu thế hoà nhập hiện nay, lời kêu gọi thi đua yêu nước của Bác vẫn luôn
là nền tảng, là động lực lôi cuốn đông đảo mọi tầng lớp nhân dân, mọi thành
phần kinh tế, các tổ chức đoàn thể, ban ngành trong xã hội hưởng ứng tham
gia.Hưởng ứng "Lời kêu gọi thi đua ái quốc" của Chủ tịch Hồ Chí Minh
65 năm qua, toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta đã phát động và tổ chức nhiều
phong trào thi đua sôi nổi, rộng khắp, lan rộng khắp mọi mặt của đời sống xã hội,
mọi tầng lớp nhân dân góp phần tạo nên động lực to lớn, cổ vũ, động viên đồng
bào và chiến sỹ cả nước vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, chung sức, đồng lòng
làm nên những thắng lợi vĩ đại của sự nghiệp kháng chiến chống thực dân Pháp và
đế quốc Mỹ xâm lược, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa./.
NGUYỄN THUẬN - VHTTTT